گفتوگو با نویسنده نوقلمی که میگوید در همه ابعاد دلبسته شخصیت شهید چمران است
تاریخ انتشار: ۳۱ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۳۵۷۱۵
عمری را با عشق به شخصیت شهید چمران سپری کردهام. در ابتدا توسط یکی از معلمهای دوره اول دبیرستان با شخصیت علمی ایشان آشنا شدم. اما رفتهرفته با مطالعاتی که از آثار ایشان داشتم، در همه ابعاد زندگی دلبستهاش شدم. زیست او برای من یک الگو است. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم، هاشم نصیری نویسنده کتاب بدون مرز درباره زندگی و مبارزات شهید چمران است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تسنیم: آقای نصیری! با توجه به اینکه شغل و حتی رشته تحصیلی شما غیر مرتبط با حوزه ادبیات داستانی است چطور شد که تصمیم گرفتید وارد این حوزه شده و نویسنده بشوید؟
از کودکی به فیلم و کتاب علاقه زیادی داشتم و کتابخوانترین فرد خانواده بودم. شبها را هم با پدرم فیلم میدیدیم. همیشه فکر میکردم که نویسنده و کارگردان موفقی میشوم، درحالی که اصلاً تلاشی برای فراگیری این فنون نداشتم. در نهایت در سال 1398 و در پادگان نظامی، تصمیم گرفتم بلافاصله پس از پایان سربازی وارد هنر بشوم. اتفاقاً همین طور هم شد و در سال 1399 وارد مقطع ارشد رشته ادبیات نمایشی و دانشگاه صداوسیما شدم. حالا هم به لطف خدا در حال آماده شدن برای کنکور دکتری هنر هستم.
تسنیم: در نوشتن بهدنبال چه چیزی هستید؟
به نظر من، در کشور ما سوژهها و موضوعات بسیار مناسبی برای نگارش و دیده شدن وجود دارند که ما از آنها غافل بودهایم و هستیم. اگر نگاهی به سلیقه مخاطبان ایرانی بیندازیم، میبینیم که در نگاه آنها آثار متنوعی از سینما و ادبیات جهان مورد استقبال قرار میگیرد. به نظر من ما نویسندگان باید بهدنبال جبران عقبماندگی چندساله خودمان از سینما و ادبیات جهان باشیم؛ چرا که دارای استعدادها و ظرفیتهای بسیار توانایی هستیم.
تسنیم: «بدون مرز» اسم اثر شماست. درباره این کتاب توضیح میدهید؟
به نظر من اسلام، یک دین بدون حد و مرز است. بنابراین مسلمانان واقعی فارغ از ملیتی که دارند، بدون حد و مرز خاصی زیست میکنند. نمونهاش؛ دکتر مصطفی چمران، سردار حسین همدانی، سردار حاجقاسم سلیمانی و خیلیهای دیگر که به وفور میتوانیم از آنها نام ببریم. این در حالی است که کشورهای اسلامی سالهای بسیاری است که درگیر مرزبندیهای کاذب سیاسی و جغرافیایی هستند و حاصلش یک مدل جدا افتادگی و چند پارگی اجتماعی است. از اول اسم کتاب «بدون مرز» بود و با این دیدگاه نگارش یافت. به لطف خدا این مسیر را در آثار بعدی نیز ادامه خواهم داد. اما در رابطه با طرح جلد کتاب که داستان مفصلی دارد، اول باید بگویم که فقط یک ماه طول کشید تا استاد مسعود نجابتی عزیز زحمت آن را قبول کنند! یک جلسه مختصر با ایشان گرفتم و در چند دقیقه آنچه که مدنظرم بود را توضیح دادم. اما به ایشان گفتم که هر طور خودشان صلاح میدانند عمل کنند؛ چون ایشان را میشناختم و میدانستم که باید دستشان را باز بگذارم. بعد از دو ماه تماس گرفتند و این طرح را نشانم دادند. خوشم آمد و از انتشارات درخواست کردم که همین طرح را کار کنند.
تسنیم: چه انگیزه یا هدفی سبب شد که بهعنوان اولین کتاب به شخصیت شهید چمران بپردازید و درباره ایشان اثری را خلق کنید؟ ایده و موضوع داستان از کجا به ذهن شما رسید؟
عمری را با عشق به شخصیت ایشان سپری کردهام. در ابتدا توسط یکی از معلمهای دوره اول دبیرستان با شخصیت علمی ایشان آشنا شدم. اما رفتهرفته با مطالعاتی که از آثار ایشان داشتم، در همه ابعاد زندگی دلبستهاش شدم. زیست او برای من یک الگو است. نمیگویم که مثل او زندگی میکنم. اما میدانم که در فکر با او زندگی میکنم. وقتی که میخواستم شروع به تمرینهای نگارشی کنم، از او مینوشتم. استاد میگفت یک داستان صد کلمهای بنویسید، من از او مینوشتم. طبیعی بود که برای اولین اثر رسمیام بهسراغ او بروم. اگر چیزی غیر از این میشد، باعث تعجب بود.
تسنیم: روند نگارش اثر به چه صورت بوده و چقدر طول کشیده است؟
کل اثر را در پادگان نظامی و در دوران سربازی نوشتهام. نگارش اولیه پنج ماه طول کشید و اصلاحات نهایی هم پنج ماه دیگر.
تسنیم: بهمحض خواندن صفحات ابتدایی کتاب وارد فضای داستانی کتاب «طوفان دیگری در راه است» آقای سیدمهدی شجاعی شدم، چقدر از آن داستان و شخصیت اصلی آن الهام گرفتید؟
این کتاب را تا به حال نخواندهام و طبیعتاً موضوع آن را نمیدانم. از آقای شجاعی فقط «مرد رویاها» را خواندم که فیلمنامهای در باب زندگی دکتر چمران بود. در این راستا لازم میدانم که یک موضوع را مطرح کنم. در همان روزهای اولی که «بدون مرز» منتشر شد، عدهای نام آشنا به آن حملهور شدند که یک کپی ناشیانه از «مرد رویاها» است. چرا؟ چون زندگی دکتر چمران است. چرا؟ چون هر دو کتاب به برهههای یکسانی از زندگی دکتر میپردازند. این درحالی است که مسئله بینش و رویکرد در اثر هنری بسیار مهم و تأثیرگذار است. آیا رویکرد «بدون مرز» با «مرد رویاها» یکسان است؟ آیا میتوان یک فیلمنامه به اصطلاح دکوپاژ شده را با یک رمان مقایسه کرد؟ و در نهایت آیا اگر بر فرض ابتدا «بدون مرز» منتشر میشد و چند سال بعد «مرد رویاها» به چاپ میرسید، آن وقت «مرد رویاها» یک کپی ناشیانه از «بدون مرز» میشد؟ به نظر من تا ما درگیر چنین مسائلی هستیم، نمیتوانیم رشد کنیم! کاش به دوروبرمان نگاهی میانداختیم و میدیدیم که در دنیا چه خبر است. در دنیا از بَتمن و مرد عنکبوتی آثار متعدد در قالبهای متعدد تولید میشود، اما ما وجود دو اثر در رابطه با دکتر چمران را بر نمیتابیم!
تسنیم: داستان کتاب با دو زاویه دید اول شخص مفرد و سوم شخص ناظر نوشته شده است. چطور تصمیم گرفتید که کتاب را با دو زاویه دید پیش ببرید؟
به نظر من اول شخص باعث میشود که مخاطب به درون اثر وارد بشود و همراه با همه اتفاقات، صفحات را پشت سر بگذارد. در آثار زندگینامهای، اول شخص باعث میشود که مخاطب احساس کند هم زمان با شخصیت اصلی در حال دست و پنجه نرم کردن با شرایط است و من اسم این را میگذارم زیست ذهنی. مخاطب در ذهن خود با شخصیتهای کتاب یا فیلم همراه میشود و با آنها برای چند ساعت هم که شده زندگی میکند. من در آثارم بهدنبال ایجاد همین زیست ذهنیام. اینطوری فاصله مخاطب با شخصیتهایی که در حال روایتاند، کم میشود و نوعی حس همذاتپنداری ایجاد میشود. از طرفی اعتقاد دارم که سوم شخص ناظر اگر به موقع به کار گرفته شود، به مخاطب کمک میکند که هم زمان با زیست ذهنی یک نتیجهگیری و داوری هم داشته باشد.
تسنیم: آیا شخصیت مهندس که در لبنان با نام مستعار سعید ماجد شناخته میشود ساخته ذهن شماست یا چنین شخصیتی در واقعیت وجود دارد؟ و چرا نام اصلی او تا آخر داستان مجهول ماند؟
مهندس صددرصد ساخته ذهن نویسنده است و وجود خارجی ندارد، هرچند وقتی که در تاریخ غوطهور شدم، سعید ماجد واقعی را که یک چریک مسلمان بود یافتم. مهندس یک نماد است نه نام. نماد همه جوانان مبارز این وطن که جان و مال و زندگی خود را وقف مبارزه علیه ظلم کردند. مهندس بدل دکتر چمران است و نشانگر سختیهای درونی خود دکتر چمران. مهندس یک نفر نیست که برای او نام بگذارم؛ او یک مسیر و حرکت است.
تسنیم: خودتان بهعنوان نویسنده اثر کدام بخش از زندگی شخصی یا نظامی شهید چمران را دوست دارید و با آن ارتباط گرفتید؟
جدایی او از پروانه سالهای سال است که ذهن من را درگیر کرده است. در کل زندگی دکتر یک غربت و تنهایی خاص قابل مشاهده است که من عاشق آن تنهاییام.
تسنیم: کتاب شما از 3 بخش و 54 فصل تشکیل شده چرا در ابتدای اثر فهرستی از آنها ارائه ندادید؟
به نظر من رمان و داستان، نه فهرست میخواهد نه منبع. فهرست به چه کار مخاطب میآید؟ رمان را باید از صفحه اول خواند و به صفحه آخر رسید؛ بدون هیچ فهرستی. در رابطه با منبع هم به شدت اعتقاد دارم که منبع رمان، الهامات نویسنده است و هرچه قدر هم که تلاش کنیم آنها را به تاریخ گره بزنیم، در نهایت با برساختهای ذهنی نویسنده طرف خواهیم بود.
تسنیم: برای پی بردن به زندگی شخصی و نظامی شهید چمران از چه منابع استفاده کردید و به چه سازمانها و یا مراکزی مراجع کردید؟
عمده منابع استفاده شده در بدون مرز، آثار خود دکتر چمران و همچنین اسناد و نامههای مرکز اسناد انقلاب اسلامی است که از آرشیو ساواک به یادگار مانده است.
تسنیم: فردی که مهندس را با شهید چمران آشنا کرد و فردی که او را به رابط مصری وصل کرد هر دو مؤنث بودند دلیل این انتخاب چه بود؟
اعتقاد من این است که در جریانات متصل به نبردهای چریکی نقش زنان بسیار پر رنگ بوده است. اما همیشه در روایتگریهای ما حق آنها ادا نمیشود. با این کار خواستم نشان بدهم که در تشکیلات بسیار مخفی و پیچیده دکتر چمرانِ آن روز هم زنان حضور داشتند.
تسنیم: مرز بین واقعیت و تخیل در اثر شما تا کجاست؟
برای من همه چیز تخیل است؛ تا جایی که به حقیقت آسیبی نرسد. من کاری به کار واقعیت ندارم. برای من مهم همان حقیقت است. تنها چیزی که دامنه تخیل را محدود میکند، وفاداری به حقیقت است و بس.
تسنیم: مهمترین پیام «بدون مرز» برای خواننده چیست؟
تلاشم این بود که بگویم چمران تنها یک نفر نبود و نیست و در مسیر او افراد زیادی حضور داشتند. چمران یک قهرمان حقیقی است و من بهدنبال نشان دادن یک زندگی ساده ولی قهرمانانه بودم.
تسنیم: چرا داستان را تا سال 57 و خروج شهید چمران از لبنان روایت کردید و به شخصیت ایشان تا لحظه شهادت نپرداختید؟
دوست داشتم در یک جلد به کل زندگی او بپردازم. ولی راستش را بخواهید تا همین سال 57 هم برای یک نویسندگی نو قلم و کم سواد مانند من، ریسک بزرگی است. تصمیم گرفتم ادامه زندگی ایشان را اگر توفیقی بود در جلد دوم بنویسم.
تسنیم: درباره فعالیتهای قلمی و پژوهشی که این روزها مشغول آن هستید و اثری که آماده چاپ دارید بفرمایید؟
دومین اثرم، رمان 33 است که به دوران جنگ 33 روزه میپردازد. تکیه این رمان، بر زندگی حاجعماد مغنیه و حاجقاسم سلیمانی است. اگر خدا بخواهد قرار است تا قبل از پایان سال 1402 توسط انتشارات کتابستان معرفت چاپ بشود. بعد از نشر این اثر، اگر عمری باشد بهسراغ نگارش رمان بدون مرز 2 خواهم رفت.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: کتاب شهید چمران کتاب شهید چمران شهید چمران مرد رویاها دکتر چمران زندگی دکتر نظر من بدون مرز برای من
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۳۵۷۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کتاب «چالشهای تاریخی» اثر سلیمی نمین رونمایی شد
سلمی نمین در مراسم رونمایی گفت: بدون آزادسازی اسناد انتظاری از پژوهشگر نمیرود تا کار دقیق انجام دهد. مراکز اسناد ثروت ملت است، اما عدهای به دلیل بخلورزی آن را ثروت خودشان میپندارند.
به گزارش مشرق، مراسم رونمایی از کتاب «چالشهای تاریخی» تألیف سلیمی نمین با حضور حجت الاسلام مرتضی اشراقی از نوادگان امام راحل، حسین صفار هرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، موسی حقانی رئیس مؤسسه تاریخ معاصر ایران و رضاپور حسین رئیس دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران در سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد.
سلیمی نمین در این نشست گفت: قدرتهای زیادهخواه و سلطهطلب در صدد مخدوش کردن تاریخ ملتها و خدشه وارد کردن بر شخصیتهای تاریخ از ملتها می پردازند. دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران مفتخر است کارش را در سال ۱۳۸۰ با دفاع از شخصیت تاریخ ساز معاصر ایران یعنی امام خمینی (ره) آغاز کرد. در آن دوران کتاب «پاسداشت حقیقت» به نگارش در آمد که پاسخی در برابر هجمههای سازمان یافته علیه امام بود که در قالب خاطرات آیت الله منتظری منتشر یافت. پس از نگارش این کتاب، نتوانستیم از سد صدور مجوز وزارت ارشاد عبور کنیم و نا گزیر بودیم نُسخی را تکثیر کنیم و عرضه کنیم تا کمکی برای حل مشکل باشد. خیلی از بزرگان این اثر را ستودند.
بیت امام در ارائه اسناد تاریخی کمکاری جدی دارد
وی افزود: بدون پایبندی مراکز تولیدکنندهی تاریخ و اسناد تاریخی، پرداختن به تاریخ سخت است. گلایهای حتی از بیت امام دارم. بسیاری از اسنادی که بیت میتواند در مسیر تبیین درست تاریخ کمککار پژوهشگر باشد، کمکاری جدی دارد. برای پاسخگو به آقای کدیور که درباره آقای شریعتمداری نوشته شده بود، در مرکز اسناد جماران رفتم. امام نگاه برجستهای نسبت به آقای شریعتمداری داشتند. بدون آزادسازی اسناد انتظاری از پژوهشگر نمیرود تا کار دقیق انجام دهد. مراکز اسناد ثروت ملت است، اما عدهای به دلیل بخلورزی آن را ثروت خودشان میپندارند. در چنین فضایی کار پژوهش سخت شده است. شخصیتهای اثرگذار به ویژه در مراکز فرهنگی کتاب مطالعه نمیکنند، و چون مطالعه نمی کنند، نمی توانند در مقام دفاع از محققان بر بیایند.
سلیمی نمین گفت: یکی از فصلهای کتاب اختصاص به مناظره با آقای مرتضی الویری دارد. ایشان در جایی امام را شخصیتی مذبذب نشان می دهند. به این صورت که آقای موسوی خویینیها در وقت ظهر یک مطلبی از لانه به امام گزارش میدهند و پاسخ دریافت می کنند، اما بعد از ظهر ابراهیم یزدی همان مطلب را از امام میپرسد و امام درست نکته مقابل قبلی را پاسخ دادند.
وی ادامه داد: حسن آقای خمینی دغدغۀ من را قبول کردند و بنا شد در همان محل حسینیۀ جماران مناظرهای با آقای الویری داشته باشیم. یکی از چالشهای ما این است که بسیاری از سیاستمداران امروز ما در انتخاب منابع خودشان، دقت لازم را ندارند. در آن مناظره وقتی از ایشان سؤال شد آنچه به امام نسبت دادی، از کجا آوردی، گفت آقای ابراهیم یزدی این حرفها را به ما گفت. آقای الویری گفت جناب ابراهیم یزدی در اواخر عمرشان جلساتی را در منزل عبدالله نوری برگزار می کردند و ایشان چند مرتبه این مطلب را بیان کردند که ما ۱۳ آبان ۵۸ در قم خدمت امام رسیدیم و گفتیم قضیۀ نگه داشتن گروگانها به منافع ملی لطمه میزند. امام فرمود آنها را بیرون بریزید. من گفتم آقای یزدی نمی تواند این روایت را صحیح گفته باشد؛ موضع ایشان در سال ۵۹ را برای شما خواندم؛ سال ۵۹ و ۱۰ ماه پس از حرکت دانشجویان به سمت تسخیر سفارت، همچنان تأکید دارد نباید گروگان ها را آزاد کنیم؛ یعنی آقای یزدی از جمله کسانی است که موافق ادامه قضیه است. باید گروگانها نگه داشته شوند، تا محاکمۀ آمریکا صورت بگیرد. ما اسناد را ارائه دادیم و آقای الویری پذیرفتند تا گفتۀ خود را اصلاح کنند.
سلیمی نمین افزود: در هر صورت از ایشان به پاس این اصلاح شجاعانه ای که داشتند، دعوت کردیم تا در جلسه امروز حضور داشته باشد، اما در جلسه نیامدند. بعد به بنده دقایقی قبل پیام دادند که «یافتههای من با آنچه شما عنوان کردهاید، اختلاف فاحش دارد. شاید در مواردی حق با شما باشد، اما من نمیتوانم در این فرصت کم، به قضاوت اطمینانبخشی برسم و مجال تبیین این مسائل در این نشست نیست، لذا تصمیم گرفتم در رونمایی کتاب شرکت نکنم. البته پس از مطالعۀ کتاب، مواردی از یافتههای خود را خطا بیابم، در بیان و اعلام آن تردید نخواهم کرد.»
صفار هرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه این نشست گفت: نکتهای را از زبان عناصر ضد انقلاب در اوایل دهه هفتاد خواندم که گفته بود «نیاز نیست کار سیاسی کنیم و لازم نیست مبارزۀ سیاسی را دنبال کنیم بلکه کافی است با نسلی که از دوره انقلاب فاصله دارد، به گفت و گو بنشینیم. از این جهت باید اطلاعات آنان از تاریخ و فرهنگ منطبق با خودمان تنظیم کنیم. اگر اینگونه که ما بخواهیم، اطلاعات را دریافت کنند، عمل سیاسی را خود آنان انجام می دهند.» از این جهت باید هوشمندی دشمن را تحسین کنیم. در آن زمان موجی از کتابهایی که روایتهای تاریخی را تحریف میکرد، وارد بازار شد. عزیزانی هم برای دفاع و هجمه به آنان وارد عرصه شدند که آقای سلیمی نمین از جمله آنان بود. غیرت و حساسیتی که اقای سیلمی نمین برای ارائه تصویر روشن و درست از حضرت امام یافتم، این روحیه را ستایش میکنم. حساسیتهای ایشان در نقاط درستی بود.
وی ادامه داد: تا فرصت است، باید از نسلی که خالق بسیاری از واقعیتهای تاریخی هستند، کلامی دریافت شود. قبول می کنیم وقتی انسان پا به سن میگذارد، ممکن است حافظهاش او را یاری نکند. برخی از ادعاهای تاریخی که شخصیتهای سیاسی داشتند و آقای سلیمی در کتابشان به آنها اشاره داشتند، لزوماً نمیگویم اینها قصد و غرضی برای تحریف تاریخ داشتند بلکه ممکن است مقداری از آنها به خاطر از دست رفتن حافظۀ فرد است.
وی گفت: باید راه دعوت به کتاب را پیدا کنیم. عنوان کتاب «چالش های تاریخی» است. شاید اگر مشورت میشد، میتوانستیم عنوانی پیدا کنیم که ضربهاش کاریتر باشد.
وی افزود: برای برخی این قداستی که برای امام قائل بودیم، اهمیت ندارد. نسل ما انقلاب را از معبری در یافتند که در پیشانی آن، امام بود. خدشۀ به امام، کل آن معبر را نابود میکند. آنان که زدن امام را انتخاب کردند، درست فهمیدند که کجا را باید واژگون کنند. باید برای حفظ این هاله قدسی که دور شخصیت امام است، تلاش کنیم. برخی با افتخار میگویند از اصول خودشان بازگشتند، اما امام اصولش از اول همانی بود که مطرح کرد و تا آخر پای آن اصول ایستاد.
صفار هرندی ادامه داد: باید در هر نقطهای که انحراف از حقیقت اتفاق میافتد، این حساسیت امثال آقای سلیمی نمین را نشان داد. یک روزی رادیوی اسرائیل محلی برای انعکاس منویات یک شخصیت برجستهای که از شاگردان امام بوده و به قدری برجستگی داشته که بزرگان قم تصور میکنند او باید جانشین امام باشد و کسی است که حرارت ضد اسرائیلی او از امام کمتر نبود. اما روزی چشم باز میکنیم و میبینیم منویات و استفتائات ایشان از طریق رادیو اسرائیل پخش میشود. آنجا انسان میفهمد که آثار تحریف تاریخی چقدر خطرناک است.
در انتهای این برنامه از کتاب «چالشهای تاریخی» رونمایی شد.
بر پایه این گزارش، کتاب «چالشهای تاریخی» با عنوان فرعی چرخش قلم و سخن در سیر تاریخ تالیف عباس سلیمی نمین از سوی دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران به بازار چاپ و نشر کتاب آمد. این کتاب در هشت فصل اصلی و تعدادی زیربخش در هر فصل به بررسی موضوعاتی همچون باستان با عظمت، مشروطه به غارت رفته، سیر تاریخی کودتای ۱۲۹۹، نهضت ملی و مشت آهنین، دردی جانکاه، خیزش سراسری یک ملت از دریچه مستند «انقلاب ۵۷»، فرجام تمسک به منابع نامعتبر، منشا تقابل آقای منتظری با امام پرداخته است.
به طور کلی هشت چالش تاریخی در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است که این هشت چالش عبارتند از: نسبت ۷ آبان با ایرانیان (مناظره شروین وکیلی، پرویز رجبی، عبدالمجید ارفعی، بهرام روشنضمیر و عباس سلیمی نمین)، مشروطه به غارت رفته (مناظره قلمی در روزنامه شرق)، سیر تاریخی کودتای ۱۲۹۹ (مناظره صادق زیباکلام و عباس سلیمی نمین در کانون اندیشه جوان)، نهضت ملی و مشت آهنین (مناظره قلمی ابراهیم یزدی و عباس سلیمی نمین)، رکس؛ آتشی که به جان آتشافروزان افتاد (مناظره قلمی در روزنامه کارگزاران)، خیزش سراسری یک ملت از دریچه مستند «انقلاب ۵۷»( محاجهای قلمی با شبکه من و تو)، خرد جمعی و نظام تصمیمساز در دفاع مقدس و… (مناظره مرتضی الویری و عباس سلیمی نمین در جماران)، منشا تقابل آقای منتظری با امام (مناظره اعضای بیت آیتالله منتظری و عباس سلیمی نمین به دعوت انجمن اندیشه و قلم).
منبع: تسنیم